Αόρατη Ορθοδοντική

Τα οφέλη της ορθοδοντικής θεραπείας είναι σήμερα ευρέως αποδεκτά και επιβεβαιώνονται σε πολλές περιπτώσεις στη βιβλιογραφία. Η ορθοδοντική φροντίδα προσφέρεται συνήθως σε νεαρότερους ασθενείς αλλά και σε ενήλικες.

Στους ενήλικες ενώ τα οφέλη της θεραπείας είναι γενικά αναγνωρισμένα, αρκετές φορές υπάρχει δυσκολία στην αποδοχή της θεραπείας όταν οι μηχανισμοί (σιδεράκια) είναι εμφανείς. Εναλλακτική επιλογή στο πρόβλημα αυτό δίνουν σήμερα τα “λευκά” σιδεράκια, οι διαφανείς νάρθηκες και τα γλωσσικά σιδεράκια. Κάθε ένα μέσο έχει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του, ωστόσο στο τομέα της αισθητικής πλεονεκτούν σημαντικά τα δύο τελευταία.

Οι διάφανοι νάρθηκες, με τη μορφή που χρησιμοποιούνται  σήμερα, είναι σχετικά καινούργιοι στην ορθοδοντική, μετρώντας μια δεκαετία περίπου. Είναι ελάχιστα ορατοί, με πάχος περίπου 0.6mm. Προκειμένου να λειτουργήσουν πρέπει να βρίσκονται στο στόμα τουλάχιστον 22 ώρες ημερησίως. Μικρότεροι χρόνοι τους καθιστούν αναποτελεσματικούς, κάνοντας έτσι τη συνεργασία του ασθενούς απαραίτητη. Ανάλογα με το είδος των κινήσεων που επιτελούνται, όχι σπάνια, επικολλώνται στα δόντια “κουμπιά” ρητίνης για να διευκολύνουν τις κινήσεις αυτές. Τα “κουμπιά” αυτά (attachments)  είναι μόνιμα, για τη διάρκεια της θεραπείας, και φανερά ακόμα και όταν οι νάρθηκες βγαίνουν από το στόμα, ενώ έχει παρατηρηθεί ότι χρωματίζονται μετά από πολυάριθμη έκθεση σε συγκεκριμένες τροφές. Οι νάρθηκες έχουν βρεθεί να μην είναι εξίσου αποτελεσματικοί σε όλους του τύπους των οδοντικών κινήσεων. Γεγονός που καθιστά σημαντικό το σωστό σχεδιασμό της θεραπείας, προκειμένου να αποφευχθεί  η όποια ταλαιπωρία μπορεί να προκύψει από κινήσεις δοντιών που δεν εξελίσσονται με προβλέψιμο τρόπο.  Σημαντική επίσης είναι, πριν από την έναρξη της θεραπείας με νάρθηκες, η λήψη ιστορικού και η αναζήτηση πιθανής αλλεργίας σε πλαστικά, γεγονός που μπορεί να δημιουργήσει αλλεργική αντίδραση όπως έχει καταγραφεί βιβλιογραφικά. Οι νάρθηκες, ως αφαιρούμενοι, έχουν σημαντικά πλεονεκτήματα κατά τη στοματική υγιεινή. Αφαιρώντας τους διευκολύνεται σημαντικά η αποτελεσματική καθαριότητα των δοντιών, δηλαδή το βούρτσισμα και η χρήση του οδοντικού νήματος. Σημαντικό είναι να αναφέρουμε ότι λόγω του πλήθους των ναρθήκων που χρειάζονται για να ολοκληρωθεί μία θεραπεία, δεν είναι αμελητέος ο όγκος των πλαστικών απορριμμάτων που προκύπτουν από αυτή. Αποτέλεσμα είναι να πληθαίνουν οι φωνές που ανησυχούν για την περιβαλλοντική επιβάρυνση που επιτελείται με τη χρήση τους.  Ωστόσο παρά τους όποιους περιορισμούς τους, είναι χρήσιμοι στην πλειοψηφία των ανωμαλιών σύγκλεισης και μπορούν να αποτελέσουν μία επιλογή για τις περιπτώσεις στις οποίες ενδείκνυνται.

Τα γλωσσικά σιδεράκια από την άλλη πλευρά, ξεκίνησαν να χρησιμοποιούνται πριν από περίπου 40 χρόνια. Προσκολλημένα στην οπίσθια επιφάνεια των δοντιών δεν είναι καθόλου ορατά, ακόμα και σε ελάχιστη απόσταση, αποτέλεσμα είναι να σχεδόν αδύνατο να γίνει αντιληπτή η παρουσία τους. Η μονιμότητα τους στο στόμα τα απαλλάσσει από την αναγκαιότητα της συνεργασίας. Προσφέρουν ευελιξία στο σχεδιασμό και την εκτέλεση της θεραπείας, όντας αποτελεσματικά σε όλα τα είδη των ορθοδοντικών μετακινήσεων, ανεξάρτητα από την πολυπλοκότητα του ορθοδοντικού προβλήματος. Με το πέρασμα του χρόνου έχουν και αυτά εξελιχθεί. Σήμερα είναι μικρότερα, με πάχος περίπου 1.5mm και αποστρογγυλεμένο σχήμα, σε αντίθεση με το παρελθόν που ήταν σημαντικά μεγαλύτερα  με έντονες γωνίες, δημιουργώντας συχνά δυσκολίες στη μάσηση ή/και στην ομιλία. Μέσω των νέων δυνατοτήτων, της τρισδιάστατης επεξεργασίας και εκτύπωσης αντικειμένων μέσω υπολογιστή, οι πολύπλοκες εργαστηριακές διαδικασίες παραγωγής τους έχουν αντικατασταθεί σήμερα από απλούστερες, μειώνοντας το συνολικό κόστος τους. Αλλεργική αντίδραση σε αυτά, όπως και στα κανονικά σιδεράκια, μπορεί να παρουσιαστεί σε όσους παρουσιάζουν ευαισθητοποίηση στο νικέλιο. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο η κατασκευή τους από κράματα που δεν περιέχουν το εν λόγω μέταλλο μπορεί να δώσει τη λύση. Αυτή ακριβώς η ιδιότητα τους, η κατασκευή τους από μέταλλα, έχει το πλεονέκτημα ότι δεν υπάρχει σημαντική περιβαλλοντική επιβάρυνση κατά τη χρήση τους, όπως υπάρχει στους νάρθηκες. Να σημειωθεί ότι η ορθοδοντική θεραπεία με σιδεράκια κολλημένα στις πίσω επιφάνειες (γλωσσικές) των δοντιών είναι ιδιαίτερα απαιτητική από το θεράποντα, γιατί συνδυάζει ένα εκτενές θεωρητικό υπόβαθρο με ένα εξ ορισμού περιορισμένο, σε χώρο και ορατότητα, πεδίο εργασίας. Για το λόγο αυτό ο αριθμός των ορθοδοντικών που παρέχουν αυτή την υπηρεσία είναι μειωμένος σε σχέση με αυτούς που χρησιμοποιούν νάρθηκες.

Τέλος είναι χρήσιμο να επισημανθεί, ότι όλες οι  προαναφερθείσες τεχνικές τα λευκά σιδεράκια, οι διαφανείς νάρθηκες και τα γλωσσικά σιδεράκια μπορούν να συνδυαστούν,  στο ίδιο περιστατικό, προκειμένου να ικανοποιηθούν οι εκάστοτε θεραπευτικές και αισθητικές απαιτήσεις του ασθενούς.